وقتی تاریخ طوس را می خوانیم به نام «کنارنگ طوس» هم بر می خوریم. در بررسی تاریخ طوس، این نام حایز اهمیت است. زیرا او کسی است که در اواخر سلسله ساسانی و هم زمان با شکست یزدگرد سوم مرزبان طوس بود. گفته شده که کنارنگ پس از شکست ارتش ساسانی در نبرد نهاوند و سایر نبردها و عقب نشینی سپاه ایران، نخست یزدگرد را با هدیه های گرانبها پذیرا شد اما با این بهانه که طوس گنجایش موکب چهار هزار نفری همایونی را ندارد، عذر یزدگرد را خواست. کنارنگ کار سلسله ساسانی و یزدگرد را پایان یافته می دید و به همین دلیل هم زمان با مسلمانان وارد مذاکره شد. یزدگرد نیز به ناچار راهی مرو شد؛ ولی حاکم مرو هم به او خیانت کرد و او آن قدر تنها ماند که به دست آسیابانی کشته شد. کنارنگ در گفت وگوهای خود با مسلمانان شرط کرده بود که اگر به او امان دهند، وی نیز در فتح نیشابور به آن ها کمک می کند و این اتفاق رخ داد.

با این ترفند، کنارنگیان، به رغم فتح خراسان، همچنان نفوذ خود را در خطه طوس حفظ کردند و تا پایان عصر اموی و چیرگی سپاه

ابومسلم در سال ۱۲۹ هجری، در آن جا ماندند و تنها پس از یورش سرداران ابومسلم بود که آن جا را رها کردند.در دوران بنی امیه،

طوس رونقی نداشت تا آن جا که واقعه مهم آن آمدن خواجه ربیع بن خثیم -یکی از یاران ابن مسعود، صحابی بزرگ پیامبر(ص)- به

خراسان در سال های ۳۵ تا ۳۶ هـ ق بود. وی در سال های ۶۱ تا 63 درگذشت و در محل زندگی اش نوغان دفن شد.

آرامگاه او اکنون یکی از زیارتگاه های معروف مشهد است.